Czas pracy - work time

przewidziany ustawowo czas, w którym pracownik pozostaje w zakładzie pracy lub poza nim do dyspozycji pracodawcy w celu świadczenia pracy na podstawie umowy o pracę.
Czas ten występuje przede wszystkim jako stanowiona przez prawo norma trwania pracy i w tej też postaci jest on powszechnie stosowany w rozliczeniach między pracownikiem a pracodawcą oraz oceniany jako miara świadczonej pracy.
Czas pracy jest złożoną kategorią ekonomiczną formującą się w gospodarce rynkowej nie tylko według praw rynku, ale także pod wpływem osiągnięć w zakresie produktywności pracy i nacisków ze strony potrzeb społecznych wynikających z cywilizacyjnego i materialnego awansu danego kraju. Jak każda kategoria ekonomiczna wyraża on realne stosunki ekonomiczne, tj. stosunki nawiązujące się między ludźmi w procesie gospodarowania i jako taka kategoria kształtuje czas pracy jako termin prawny.
Czas pracy spełnia w gospodarce różnorodne funkcje. Występuje on jako:
 miara nakładu pracy: postęp techniczny i organizacyjny oraz wysoka intensywność pracy sprawiają, że miara ta staje się coraz bardziej pojemna, co oznacza, że społeczeństwa potrzebują coraz mniej czasu na wytworzenie jednostki produktu;
 miara udziału pracownika w tworzeniu produktu społecznego: w takim rozumieniu czas pracy określa ekstensywną normę trwania pracy, tj. długość jej trwania, która w zależności od poziomu technicznego uzbrojenia pracy i jej intensywności określa wielkość pracy;
 czynnik tworzenia wartości; w takim ujęciu czas pracy stanowi ramy, w których w wyniku zespolenia czynników produkcji powstaje wartość. Toteż jako element warunkujący wykorzystanie tych czynników ma on swoją wartość i cenę, które stale rosną;
 czynnik regulujący rytm życia człowieka: rozkład czasu pracy, jego wymiar i usytuowanie w okresie doby (i czasu kalendarzowego) determinuje rytm życia społecznego, rodzinnego i osobistego pracującego człowieka, określa strukturę jego czasu po pracy i sposoby wykorzystania czasu wolnego;
 element układu człowiek–praca: w takim ujęciu określa on czas wystawienia pracownika na działanie procesu pracy i warunków jej środowiska, co ma bardzo ważne znaczenie dla zachowania przez niego potencjału zdrowia i sił do pracy.