Gospodarka nieformalna - informal economy
nieformalny i niezinstytucjonalizowany oraz nie rejestrowany przepływ i obieg dóbr i usług, pieniędzy, dóbr kultury oraz informacji w społeczeństwie. Wielkość i różnorodność przejawów, przyczyn i skutków działań poza oficjalnym obiegiem (czy systemem) jest bardzo duża i dotyczy wszystkich sfer życia społecznego. Toteż trudno jest precyzyjnie określić ten termin.
W krajach zachodnich używa się wiele określeń dla wyrażenia nieformalnej działalności gospodarczej, polegającej na takim przepływie zasobów do indywidualnych osób na ich prywatny użytek, który nie pojawia się w oficjalnych rozliczeniach i nie jest opodatkowany. Przykładowo używa się takich terminów jak: shadow economy (,,cień gospodarki”), grey economy (,,szara strefa gospodarki”), dual economy (,,druga gospodarka”), parallel economy (,,gospodarka paralelna”), alternative economy (,,gospodarka alternatywna”), dirty economy (,,brudna gospodarka”) itp.
Przyczyny rozrastania się ,,szarej strefy” gospodarki są bardzo złożone i wielostronne. Z pewnością bezpośrednim powodem tego zjawiska są nadmierne podatki dochodowe oraz zbyt duża liczba przepisów regulujących życie gospodarcze. Chęć uniknięcia podatków i ominięcia utrudniających działalność gospodarczą przepisów można uznać za przyczynę uniwersalną rozrastania się tej gospodarki w większości krajów, w tym także i w Polsce. Złe prawo może istotnie utrudniać rozwój i prowadzenie zdrowej ekspansywnej przedsiębiorczości w gospodarce oficjalnej i osłabiać sprawność jej funkcjonowania, a im słabsza jest gospodarka oficjalna tym bardziej ,,kwitnie” gospodarka nieformalna.
[J. Penc]
|