Scenariusz - scenario

pewien założony lub możliwy przebieg wydarzeń w danej dziedzinie. Scenariusz jest całościową wizją przyszłości organizacji i jej specyficznego otoczenia, opisem zbioru okoliczności, które mogą zaistnieć w przyszłości. Jego podstawę stanowi wybór założeń i prognoz dotyczących przyszłych wydarzeń, przy czym prognozy i założenia, na podstawie których konstruuje się scenariusz muszą obejmować wszystkie zasadnicze czynniki mające wpływ na przyszłość przedsiębiorstwa.
Scenariusze dzielą się na deskryptywne (zawierające wątki opisowe) i normatywne (zawierające treści normatywne, tj. reguły, przepisy, ustalenia co być powinno) oraz eksploracyjne (opisują począwszy od sytuacji wyjściowej i dominujących tendencji ciąg zdarzeń prowadzący w logiczny sposób do możliwej przyszłości) i antycypacyjne (opisują ciąg zdarzeń wynikający z założonej intencjonalnej interwencji w dotychczasowe tendencje rozwojowe systemu).
Scenariusze zintegrowane, będące syntezą różnych scenariuszy umożliwiające całościowe widzenie przyszłości organizacji i otoczenia nazywa się niekiedy metascenariuszami.
Scenariusze są nieodzownym narzędziem zarządzania strategicznego. Nie służą one prognozowaniu przyszłości, tak jak metody ekstrapolacyjne, lecz analizie planowania strategicznego w warunkach zmiennego i nieukształtowanego otoczenia. Nie uzyskuje się na ich podstawie dokładnego obrazu przyszłości, ale pobudzają one kierownictwo do przewidywania różnych zjawisk i kształtowania odpowiednich zachowań organizacji i jej kultury. Dlatego też scenariusze należy dzisiaj traktować jako podstawowe narzędzie planowania, przetrwania i rozwoju organizacji.
Opracowanie scenariuszy następuje w kilku etapach. Według H. Kreikebauna etapy te to:
 określenie i zdefiniowanie przedmiotu badania (opracowanie zadań przy pomocy ekspertów);
 identyfikacja najważniejszych czynników sprawczych (analiza otoczenia);
 określenie podstawowych wielkości opisujących otoczenie i ustalenie ich tendencji rozwojowych;
 formułowanie i wybór alternatywnych, wewnętrznie spójnych zestawów założeń;
 interpretacja wybranych scenariuszy otoczenia;
 określenie i analiza istotnych wydarzeń (przypadków) zakłócających;
 praca nad scenariuszami (określenie konsekwencji na podstawie analizy przyczynowo-skutkowej);
 koncepcje w zakresie środków.
[J. Penc]