Biznes plan - business plan

formalny dokument przedstawiający zamierzone przez przedsiębiorstwo przedsięwzięcie rynkowe, ocenę jego realności, sposób i strategię korzystnej realizacji, kompetencje menedżerów i pracowników oraz koszty i spodziewane zyski stanowiące uzasadnienie celowości użycia własnych środków kapitałowych, a także wiarygodności zwrotu udzielonej przedsiębiorstwu pożyczki przez bank lub innych kredytodawców. Biznes plan powinien być sporządzany dla każdego znaczniejszego przedsięwzięcia, a więc przede wszystkim realizacji pomysłu, innowacji o długookresowych skutkach dla rodzaju i wynikach funkcjonowania przedsiębiorstwa. Jest on konieczny przy staraniach o uzyskanie kredytów i przedstawia wówczas uzasadnienie i argumentację mające przekonać kredytodawcę o korzyściach realizacji zamierzenia, stanowiących  łącznie z innymi walorami przedsiębiorstwa  gwarancję zwrotu otrzymanego kredytu. Biznes plan jest konieczny dla:
1. ustalenia czy opłaca się realizacji koncepcji przedsięwzięcia poświęcić czas, pracę i kapitał,
2. zweryfikowania możliwości podjęcia i wykonania zamierzonych działań przez przedsiębiorstwo,
3. oszacowania niezbędnych zasobów i środków oraz sposobów ich pozyskania,
4. przeanalizowania korzyści oraz zagrożeń i stopnia ryzyka przedsięwzięcia,
5. opracowania strategii jego wykonania,
6. wyznaczenia zadań dla poszczególnych wykonawców,
7. opracowania programu i przeszkolenia pracowników w dziedzinach wymagających nowych kwalifikacji i umiejętności,
8. wprowadzenia zmian w organizacji przedsiębiorstwa, niezbędnych dla sprawnej realizacji nowego zamierzenia,
9. opracowania systemu kontroli i oceny przebiegu przedsięwzięcia,
10. podjęcia ostatecznej decyzji o jego realizacji.
Biznes plan, ze względu na znaczenie objętych nim zamierzeń, powinien być inspirowany przez naczelnego menedżera lub menedżera marketingu opracowywany pod ich kierownictwem, przy udziale menedżerów strategicznych działów przedsiębiorstwa. Dla prawidłowej oceny zamierzenia – pod względem wymagań strategii marketingu – niezbędne jest uzyskanie odpowiedzi na następujące pytania:
 w jakiej branży przedsiębiorstwo zamierza podjąć działania?
 jaka jest sytuacja rynkowa tej branży?
 dlaczego podejmuje się przedsięwzięcie właśnie teraz?
 co unikalnego wnosi ono dla nabywców?
 jakie jest zastosowanie projektowanego wyrobu lub usługi?
 jakie są ich wyjątkowe zalety?
 kim będą nabywcy produktu lub usługi?
 jaka jest prawdopodobna chłonność rynku na ten produkt lub usługę?
 z jaką konkurencją należy się liczyć?
 jaką wysokość sprzedaży i w jakim czasie można będzie osiągnąć?
 jakiego poziomu zysku można oczekiwać?
 jakich zmian w przedsiębiorstwie wymaga realizacja zamierzenia i czy można je będzie przeprowadzić?
 jakie nakłady trzeba będzie ponieść?
 kiedy nastąpi zrównanie wydatków z wpływami?
 na jak długi cykl obiegu produktu na rynku można liczyć i jaką wielkość sprzedaży można w czasie jego trwania osiągnąć?
 jakie doświadczenie i jakie możliwości realizacji zamierzenia mają menedżerowie i pracownicy przedsiębiorstwa?
Stopień sformalizowania biznes planu zależy od charakteru przedsięwzięcia i wymagań instytucji kredytowej. Przedmiot, treść i forma biznes planu muszą spełniać wymagania ścisłości, obiektywizmu i konkretności w przedstawieniu celu i sposobu działania, oczekiwanego ryzyka i spodziewanego zysku stanowiącego właściwą rekompensatę za pomysł, jego realizację i zaangażowanie niezbędnych zasobów. Przy prezentacji zamierzonego przedsięwzięcia konieczny jest maksymalny realizm w ocenie zdolności jego wykonania jak i odniesienia sukcesu na rynku. Opis przedsiębiorstwa przedstawiony w biznes planie informuje o historii rozwoju, miejscu zajmowanym na rynku, najważniejszych nabywcach, rynkach działania i kompetencjach kierownictwa oraz pracowników. Cele zamierzonego działania określane są w jednostkach mierzalnych wysokości sprzedaży, udziału w rynku i wysokości oczekiwanego zysku. Najistotniejszą częścią biznes planu jest projektowana strategia realizacji zamierzenia zabezpieczająca przed zagrożeniem ze strony konkurentów i sprzyjająca pozyskaniu nabywców na oferowany produkt bądź usługę. Ważną funkcję w biznes planie pełni przedstawienie kompetencji przedsiębiorstwa wynikających z dotychczasowego rozwoju, sposobu i zakresu wdrożenia marketingu dla planowania i realizowania zamierzeń rynkowych i zdolności pozyskiwania nabywców potwierdzonych dynamiką produkcji i sprzedaży, udziałem w rynku w swojej branży oraz utrzymywaniem na nim konkurencyjnej pozycji. Decydujące znaczenie dla powodzenia i uzyskania kredytu ma stan finansów przedsiębiorstwa i przedstawione zabezpieczenia interesu kredytodawców. Przy bardziej ryzykownym ale i wysoce opłacalnym przedsięwzięciu, konieczne jest przedstawienie w biznes planie pełnego zabezpieczenia środków finansowych, zarówno własnych jak i zewnętrznych inwestorów zainteresowanych zwrotem wyłożonych kapitałów, wraz z ich oprocentowaniem lub udziałem w zyskach. Powinno się to wyrażać w planie przepływów pieniężnych (cash flow) o zsynchronizowanym z wysokością, terminami uzyskiwanej sprzedaży i związanymi z nią wydatkami, płatnościami na materialne wyposażenie produkcji oraz dystrybucji produktów. Nie ma obowiązującego standardu opracowania biznes planu, są natomiast ogólne przedstawione zasady i reguły określające jego strukturę i zawartość. Istota biznes planu polega na wiedzy i sztuce robienia dobrych interesów i umiejętności przekonywania o tym zainteresowanych współuczestników.
[T. Sztucki]