Controlling - controlling

instrument zarządzania integrujący planowanie, kontrolę i kierowanie. W 1892 r. firma General Electric Company utworzyła stanowisko pracy o nazwie controller. Zainteresowanie controllingiem w Ameryce datuje się od lat dwudziestych XX wieku, w następnych dziesięcioleciach objęło Europę i inne rozwijające się kraje świata. Controlling nie jest innym określeniem kontroli, lecz został uznany za odkrycie skutecznego sposobu zarządzania przedsiębiorstwami w warunkach niestabilnego otoczenia. Controlling jest kompleksowym, skoordynowanym zarządzaniem przedsiębiorstwem ukierunkowanym na optymalizację ustalonych celów wyrażanych ogólnie jako osiąganie zysku w krótkim okresie oraz pewność egzystencji i rozwoju przedsiębiorstwa w długim i bardzo długim okresie. Zajmuje się szczególnie „wąskimi gardłami” tj. najsłabszymi ogniwami przedsiębiorstwa hamującymi jego rozwój. Jego zastosowanie wymaga prawidłowej kalkulacji kosztów oraz prowadzenia conajmniej dwustopniowego rachunku zysków i strat (wyników). System controllingu obejmuje wyszukiwanie i rozpoznawanie celów, projektowanie dróg i sposobów kształtowania pożądanej przyszłości i miejsca przedsiębiorstwa na rynku oraz ustalanie krytycznych uwarunkowań dla ich pokonywania. Wymaga to ciągłego porównywania stopnia osiągania celów i analizowania odchyleń dla przeprowadzenia działań korygujących, zmniejszających lukę między stanem faktycznym i planowanymi zamierzeniami. H. J. Vollmuth uważa controlling za ponadfunkcyjny instrument zarządzania, wspierający dyrekcję i pracowników zarządu w podejmowaniu decyzji. Zadaniem controllera jest wspomaganie sterowania przedsiębiorstwem dzięki pozyskiwaniu i analizowaniu danych pochodzących z funkcjonującego systemu informacji i kontroli oraz ujmowaniu ich w mierzalne cele i efekty działalności przedsiębiorstwa, ujęte w zespole planów operatywnych i strategicznych.
[T. Sztucki]