Osobowość - personality

zespół warunków wewnętrznych (właściwości) jednostki determinujących sposób, w jaki człowiek reguluje swoje stosunki z oddziałującym na niego światem zewnętrznym; względnie trwała struktura cech psychicznych i fizycznych człowieka, decydująca o specyficznych formach jego zachowania się i przystosowania do otoczenia; ,,dynamiczna organizacja w jednostce tych systemów psychofizycznych, które determinują jej specyficzne przystosowanie do jej środowiska” (G. W. Allport).
Osobowość jest więc ,,tym, co pozwala przewidzieć, co dana osoba zrobi w danej sytuacji” (R. B. Cattell), a więc jest ona ,,organizacją”, w której struktura biologiczna oraz nabyte w toku życia mechanizmy regulujące działanie, takie jak postawy, nawyki, system wartości, idee, dążenia i aspiracje są zintegrowane w jeden dynamiczny system. Osobowość jest przede wszystkim ,,organizacją” rozwojową, którą cechuje względna stałość i zdolność do samoregulacji, przy czym rozwój ten jest determinowany społecznie.
Osobowość człowieka decyduje zasadniczo o zachowaniu się człowieka w środowisku pracy i życia. W sferze pracy zawodowej najważniejsze zachowania są determinowane przez następujące grupy cech osobowościowych:
 cechy określające kierunek działania i wybór celów, tj. przez sferę potrzeb jednostki i sferę uznawanych i realizowanych przez nią wartości;
 cechy określające poziom i sprawność działania, tj. przez zdolność (ich rodzaj i poziom) oraz inteligencję;
 cechy określające tempo, szybkość, siłę i trwałość reakcji jednostki na bodźce płynące z otoczenia, czyli przez temperament człowieka;
 cechy określające zgodność działań jednostki ze standardami moralnymi i społecznymi, czyli przez charakter człowieka.
[J. Penc]