Teoria sprawiedliwości - theory of justice

teoria opierająca się na założeniu, że ważnym czynnikiem motywacji efektywności i zadowolenia jest indywidualna ocena przez pracownika sprawiedliwości, czy słuszności otrzymywanej nagrody, przydzielanych zadań, uzyskiwania awansu itp. Sprawiedliwość można określić jako słuszną w odczuciu pracownika relację nakładów jego pracy (wykształcenia, umiejętności, wysiłków, starań itp.) do uzyskiwanych przez niego nagród (wynagrodzenie, premia, awans) w porównaniu do nagród przyznawanych innym za podobne nakłady.
W praktyce sprawiedliwość odnoszona jest zazwyczaj do nagród pieniężnych jako najbardziej znaczących w środowisku pracy. Ludzie porównują, ile im się płaci za ich wysiłki z tym, co otrzymują inni.
Poczucie niesprawiedliwości wywołuje stan napięcia, frustracji i niezadowolenia, niszczy motywację. Pracownik często stara się zmniejszyć niesprawiedliwość przez ograniczenie wysiłku i zaangażowania w sprawy organizacji. Oczywiście pracownik reaguje na różne niesprawiedliwości i posiada pewien próg tolerancji, do którego jest w stanie znosić wiele niesprawiedliwych zdarzeń. Przekroczenie tego progu może spowodować u niego skrajną i pozornie przesadną reakcję. Z teorii sprawiedliwości wynika dla menedżerów ważny wniosek, że dla większości ludzi nagrody, aby miały charakter motywacyjny, muszą być uważane za sprawiedliwe.
[J. Penc]