Warunki pracy - working conditions
całokształt rzeczowych i społecznych elementów zakładu pracy określających w sposób bezpośredni sytuację pracownika w procesie pracy i życia w zakładzie; środowisko produkcyjne, w którym odbywa się proces pracy.
Czynniki kształtujące te warunki stanowią w każdym zakładzie bardzo złożoną zbiorowość, wiele z nich występuje jednocześnie i stanowi integralną całość i jako całość wpływa na pracownika i efektywność jego pracy. Najczęściej dzieli się je na następujące grupy składników:
1. Czynniki fizyczne, do których zalicza się: mikroklimat (temperatura, wilgotność i ruchliwość powietrza w pionie i poziomie), zapylenie powietrza, promieniowanie (nadfioletowe, podczerwone, jonizujące i elektromagnetyczne), hałas, wibracje (wstrząsy), ultradźwięki, oświetlenie itp.
2. Czynniki chemiczne takie jak: gazy toksyczne, pary, smary, substancje organiczne, rozpuszczalniki, tlenek węgla itp.
3. Czynniki estetyczne, tworzące klimat estetyczny w środowisku pracy, na który składa się kolorystyka, kształt pomieszczeń produkcyjnych i biurowych, urządzeń, wyposażenia i narzędzi, napisy, plansze, zieleńce, odzież ochronna, muzyka funkcjonalna itp.
4. Czynniki psychofizyczne występujące przy wykonywaniu konkretnej pracy, takie jak: obciążenie fizyczne (praca dynamiczna, wysiłek statyczny itp.) i nerwowo-psychiczne (napięcie uwagi, napięcie zmysłów itp.), pozycja przy pracy (stojąca, siedząca, zmienna), tempo pracy i jej monotonność (stałość ruchów, jednostajność widzenia, słyszenia i innych impulsów).
5. Czynniki sanitarno-higieniczne i rekreacyjne, których źródłem są stan i rodzaje zakładowych urządzeń higieniczno-sanitarnych i bytowych (szatnie, umywalnie, toalety, jadalnie, pomieszczenia rekreacyjne itp.).
6. Czynniki społeczne wynikające z istniejących powiązań i wzajemnych kontaktów między kooperującymi pracownikami oraz między podwładnymi a przełożonymi.
7. Czynniki czasowe, określające czas wystawienia pracownika na działanie rzeczowych i społecznych czynników środowiska pracy. Zależą one od długości trwania pracy w ciągu dnia i tygodnia, systemu zmian, urlopów i rozkładu przerw wypoczynkowych w czasie pracy.
[J. Penc]
Zobacz również:
obciążenie pracą
|