Efekt demonstracji - demonstration effect

hołdowanie określonym standardom konsumpcji i kształtowanie pewnego jej poziomu jako nobilitacji dla swej pozycji społecznej, czy zawodowej. Jednostka, chcąc się porównać ze standardem i stylem życia osób godnych jej zdaniem naśladowania, otacza się tzw. symbolami zbytku (luksusowo urządzone mieszkanie, kupowanie drogich ekskluzywnych samochodów itp.) i preferuje ostentacyjną konsumpcję (nadkonsumpcję), pragnąc w ten sposób manifestować swoją zamożność lub zajmowaną pozycję społeczną. Czyni tak, mimo że nie zawsze ją na to stać, albo nie powinna tego robić ze względu na koszty społeczne.
Jest to więc konsumpcja na pokaz, czyli tzw. efekt pokazowy. Konsumpcja ta w skrajnej postaci prowadzi do konsumpcji marnotrawnej, wyrażającej się nie tyle w użytkowaniu zbytkownych dóbr, co wręcz w ich niszczeniu.
Konsumpcja ta nie dotyczy tylko arystokracji czy burżuazji, ale często także urzędników na wysokich i średnich stanowiskach państwowych (wydatki na fundusze reprezentacyjne, luksusowe samochody, gabinety, przyjęcia itp.), których cechuje nadwrażliwość na symbole sprawowanej władzy i którzy łączą prestiż z korzystaniem z luksusu.
[J. Penc]