Inżynieria społeczna - social engineering
socjotechnika; nauka i wiedza praktyczna dotycząca stosowania sposobów, środków i wyników badań do wpływania na rzeczywistość społeczną przez system prawny, wychowanie, sprawowanie władzy itp.
,,Inżynierowie społeczni” z jednej strony starają się badać to, co obiektywne, z drugiej zaś skutecznie poprawiać ,,mentalność i charaktery” ludzi, chcąc poprzez oddziaływania socjotechniczne wpłynąć na akceptację określonych wartości, zasad, norm i poglądów, zwłaszcza podzielanych przez elity władzy. Poszukują oni podstaw poznawczych dla swych działań, wiedzy typu naukowego (głównie w socjologii i psychologii), podobnie jak specjaliści od inżynierii technologicznej, gdyż współczesne społeczeństwa mają w zasadzie kulturę opartą na nauce (niektóre też na religii). Toteż, mimo że operują instrumentami naukowymi, uzyskują niekiedy wyniki para naukowe (niby naukowe). ,,Oceniają oni te same poczynania socjotechniczne, ale w zależności od tego, czy rzeczywista funkcja tych poczynań przyczynia się, czy też nie do urzeczywistnienia porządku, za którym się opowiadają” (J. Goćkowski).
Inżynieria społeczna nie jest więc wiedzą neutralną, wiąże się ona nie tylko z techniką, tj. sferą umiejętności posługiwania się specjalistycznymi sposobami i środkami dla uzyskania potrzebnych rzeczy lub wartości, ale także z polityką, obowiązującą ideologią, liniami podziałów, uznawanymi opcjami, koncepcjami itp. Dlatego też jej obiektywność i skuteczność zależy nie tylko od wiedzy, kwalifikacji i dyspozycji ,,inżynierów społecznych”, ale i od tego, jakie zasady, normy i poglądy uznają za własne. To powoduje, że wprowadzają oni niekiedy (a raczej dość często) do projektów swych badań pewne regulacje (w zakresie instrumentów i procedur), aby zapewnić większe ,,dostrojenie” wyników do tego, co jest społecznie lub politycznie pożądane.
[J. Penc]
Zobacz również:
ideologia
,
system wartości
,
moralność
,
patologia poznania
,
ocena
,
odpowiedzialność osobista
|