Konkurencja monopolistyczna - monopolistic competition
sytuacja na rynku, na którym występuje wielu sprzedawców produktów zbliżonych, lecz nie identycznych (np. rynek detaliczny benzynowy, samochodowy, tytoniowy itd.). Konkurencja ta przypomina konkurencję doskonałą: jest wielu sprzedawców i nabywców, swoboda wejścia i wyjścia, dla każdego przedsiębiorstwa ceny są z góry określone. Zróżnicowanie produktów prowadzi do tego, że każdy ze sprzedawców staje wobec opadającej krzywej popytu: swoboda wejścia dla licznych konkurentów monopolistycznych powoduje zanikanie rynku. Rywale więc dzielą się rynkami, nie obniżając jednak ceny do poziomu kosztu krańcowego, jak to się dzieje w doskonalej konkurencji. Cena więc przewyższa koszt krańcowy (niekiedy nawet znacznie), co oznacza, że produkcja jest niższa od jej poziomu w idealnych warunkach doskonałej konkurencji.
Likwidując wielką liczbę monopolistycznych konkurentów (wprowadzając na przykład standardy oparte na paru tylko projektach), można by obniżyć cenę i zwiększyć dobrobyt konsumentów, ale wówczas społeczeństwo zostałoby pozbawione pożądanej rozmaitości dóbr i usług. Straty nadwyżki konsumenta wynikające z relatywnie wyższych cen są w sumie niewielkie, a konsumenci są zadowoleni z różnorodności i za tą różnorodność są gotowi więcej płacić, a poza tym mogą korzystać z wielostronnych usług, przy dużej kulturze ich świadczenia.
Konkurencję monopolistyczną można określić w sposób mniej precyzyjny jako rynek, na którym działa wielu producentów wytwarzających towary będące bliskimi substytutami i każdy z nich ma ograniczoną możliwość wpływania na ceny własnych produktów.
[J. Penc]
|