Metoda morfologiczna - morphological method

metoda podejmowania decyzji umożliwiająca analizę złożonych, dynamicznych systemów. W metodzie tej – opracowanej przez F. Zwicky"ego – problem musi być precyzyjnie określony. Jej podstawowym założeniem jest teza, że każdy system można określić zbiorem charakterystycznych cech (parametrów) a każdą cechę – zbiorem środków (stanów parametrycznych) jej spełnienia. Każdą taką cechę (formę, funkcję, element itp.) autor tej metody nazywa zmienną niezależną. Wyodrębniając takie zmienne można określić wszystkie możliwe składowe każdej funkcji czy każdej formy i poddać je badaniu. Cechy i warianty ich spełnienia (stany parametryczne) składają się na tzw. skrzynkę (tablicę) morfologiczną. Stanowi ona zbiór kombinacji łączących ze sobą różne składowe, a więc różnych koncepcji rozwiązania problemu. Z rozwiązań tych należy wybrać tylko te, które mogą być użyteczne z punktu widzenia osiągnięcia zamierzonych celów.
Metoda ta obejmuje 4 etapy:
 sformułowanie zadania (postawienie problemu);
 identyfikację i analizę zbioru charakterystycznych cech rozpatrywanego problemu i podział tego problemu na elementy składowe (dekompozycja problemu);
 syntezę, tj. budowę macierzy morfologicznej (zbioru koncepcji rozwiązania problemu);
 sformułowanie kryteriów oceny rozwiązań i dokonanie wyboru rozwiązania optymalnego,
 opracowanie wyników.
W metodzie tej ważne jest łączenie ze sobą różnych cech, czyli tworzenie różnych kombinacji, różnych modeli teoretycznych, a następnie redukowanie liczby tych modeli (kombinacji) i zadbanie o to, aby ich selekcja nie była przypadkowa. W rozwiązywaniu takich kombinacji pomaga oczywiście technika komputerowa.
[J. Penc]