Uprzedzenie - prejudice
nieprzychylne nastawienie do kogoś lub czegoś; negatywny stosunek uczuciowy oparty na zespole przekonań, opinii i sądów wartościujących, wyrażających się w przejawianiu niechętnej, dezaprobującej postawy, a często też w działaniach dyskryminacyjnych. Ten negatywny stosunek wiąże się również z funkcjonowaniem w świadomości jednostki (świadomości społecznej) pewnych stereotypów, mitów, poglądów natury społecznej, obyczajowej, religijnej, historycznej. Uprzedzenia powstają w świadomości jednostek i grup społecznych bez żadnych bezpośrednich negatywnych doświadczeń z obiektem uprzedzenia.
Nauka różnie wyjaśnia to negatywne zjawisko społeczne i kulturowe. W kwestii determinant uprzedzeń istnieje wiele poglądów. Można na przykład uważać, że do powstawania, czy utrwalania uprzedzeń przyczyniają się następujące zjawiska:
ekonomiczna i polityczna rywalizacja, bądź konflikt spowodowany niezgodnością celów ekonomicznych, politycznych czy ideologicznych;
rywalizacja o pracę, szczególnie gdy trzeba o nią rywalizować z członkami grup mniejszościowych lub powszechnie uznawanych za nie lubiane;
narastająca frustracja wśród osób o niskiej pozycji społeczno-ekonomicznej i niskim wykształceniu powodująca przenoszenie swego niepowodzenia na innych;
nadmierny konformizm w stosunku do istniejących norm społecznych bądź ideologicznych, stereotypy poglądu na świat wynikające ze spadku poziomu wykształcenia, bądź dogmatyzacji umysłowości;
potrzeba odczuwania wyższości nad drugą osobą lub grupą osób wynikająca z cech charakteru, bądź sposobu wychowania (tzw. osobowość autorytarna).
[J. Penc]
Zobacz również:
stereotypy
,
percepcja informacji
|